Broodfonds: complete uitleg en de voor- en nadelen op een rij

Heb jij als zzp’er een financieel vangnet bij arbeidsongeschiktheid? Misschien is een broodfonds wat voor jou! 

Heb jij als zzp’er een financieel vangnet bij arbeidsongeschiktheid? Uit een enquête van TNO en CBS blijkt dat 65% van de zzp'ers één of meer voorzieningen heeft geregeld. Het gros doet dat in de vorm van sparen en beleggen. Slechts 20% heeft een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV), want die wordt gezien als ‘onbetaalbaar’. Zo’n 31.300 zelfstandigen zien een Broodfonds als aantrekkelijk alternatief, maar wat is een Broodfonds precies? We zetten het op een rij en kaarten meteen ook enkele alternatieven aan.

Wat is een Broodfonds?

Kort gezegd is een Broodfonds is een collectieve voorziening voor en door zelfstandigen, die onderling afspreken om elkaar bij langdurige ziekte tijdelijk met schenkingen te steunen (max. 2 jaar). Het principe werkt op basis van solidariteit en vertrouwen. Een ‘Broodfondsgroep’ bestaat dan ook uit een beperkte hoeveelheid ondernemers, 20 tot maximaal 50 zelfstandigen, die allemaal maandelijks geld inleggen (tot een maximumbuffer). 

Leden van een Broodfonds kennen elkaar en het ziek melden en schenken gaat op basis van onderling vertrouwen. Er zijn geen controlerende artsen, in plaats daarvan zie je elkaar en weet iedereen naar wie de schenkingen gaan. De schenkingen bestaan uit persoonlijke giften van alle Broodfondsleden. Dus als de kring uit 31 mensen bestaat en er wordt er eentje ziek, betalen alle 31 deelnemers maandelijks een klein bedrag. De eerste ziekte-maand is voor eigen risico, dus een griepje moet je zelf opvangen.

Zo sluit je je aan bij een Broodfonds

Het concept Broodfonds is in 2006 ontworpen door 3 ondernemers. Deze BroodfondsMakers zijn het concept vanaf 2010 gaan aanbieden aan andere ondernemers in Nederland. Op moment van schrijven zijn er ruim 30.000 Broodfonds-leden; verdeeld over 665 groepen in 200 plaatsen. Het Broodfonds is trouwens een beschermde merknaam, want alle Broodfondsen in Nederland hebben een link met deze koepel. Je kunt je aansluiten bij een bestaande groep als je aan de criteria van deze groep voldoet. Veelal dragen deelnemers nieuwe kandidaten uit hun eigen netwerk aan of maak je kennis via informatieavonden. Op basis van de eisen kijkt het bestuur of een nieuwe kandidaat voldoet aan de voorwaarden. 

Zou je een eigen Broodfonds willen oprichten? Dat kan. Je kunt een Broodfondsvereniging oprichten als je minimaal vijfentwintig zelfstandig ondernemers hebt die elkaar financieel willen ondersteunen bij ziekte.

Natuurlijk kun je onder een andere naam een groep ondernemers met een eigen financieel vangnet organiseren, maar meeliften op de kennis en ervaring van het Broodfonds maakt dat je het wiel niet opnieuw hoeft uit te vinden. Je krijgt te maken met zaken als het opzetten van een bestuur tot het samenstellen van een reglement met alle afspraken. Vanuit het Broodfonds krijg je hier alle nodige input voor.

Broodfonds: inleg en vangnet bij arbeidsongeschiktheid

Wat kost deelname aan een Broodfonds en welke bedragen kun je ontvangen bij ziekte? Als nieuweling betaal je eenmalig 225 euro inschrijfkosten en daarnaast geldt een maandelijkse contributie van 12,50 euro. Het belangrijkste stuk is de door jouw gekozen maandelijkse inleg. Hoe meer je inlegt, des te meer je ontvangt bij ziekte. De minimale inleg is 33,75 euro per maand, waar bij ziekte een maandelijkse schenking van 750 euro per maand (netto) tegenover staat. De maximale maandelijkse inleg van 112,50 euro, zorgt voor een uitkering van 2500 euro net, mocht je onverhoopt ziek worden.

De inleg komt op je eigen Broodfondsrekening. Als niemand in jouw schenkkring ziek wordt, loopt het bedrag uiteraard op. Er kan maximaal 36 maal je maandelijkse inleg op je rekening staan; meer is niet nodig om als vangnet te dienen. Bij het bereiken van deze buffer ben je in feite ‘gratis’ verzekerd van hulp bij arbeidsongeschiktheid. Op het moment dat er weer iemand in je kring ziek is, gaat er geld van je rekening naar die persoon. Ook als je je buffer hebt bereikt, blijf je inleggen. Eens per jaar krijg je geld teruggestort als je boven je maximum buffer hebt gestort. Bij eventueel vertrek neem je het saldo mee dat op je rekening staat; deze inleg blijft van jou.

De voordelen van een Broodfonds

1. Betaalbaar
2. Geld is van jezelf
3. Eenvoud en transparantie
4. Gelijkheid
5. Netwerk
6. Uitstappen wanneer je wilt

1. Betaalbaar

De maandelijkse inleg is voor alle ondernemers een groot voordeel. Deze inleg is minimaal 33,75 en maximaal 112,50 per maand. Je legt niet meer in dan het maximale bufferbedrag (van 36 keer je inleg).

2. Geld is van jezelf

De inleg staat op jouw eigen Broodfondsrekening en blijft van jezelf. Het telt dus ook mee als spaargeld voor de Belastingdienst. Je kunt er alleen niet aankomen in de tussentijd. Als je uit het fonds stapt, krijg je het bedrag dat er nog op staat terug. Als je je op dat moment aan de afgesproken schenkingen aan zieke leden hebt voldaan, natuurlijk.

3. Eenvoud en transparantie

De regels van een Broodfonds zijn eenvoudiger dan die van een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV). De groep zet voorwaarden op papier die voor iedereen helder en gelijk zijn. Deelnemers zien het niet als een complex financieel product.

4. Gelijkheid

Het principe van gelijkheid geldt. Voor oudere ondernemers of mensen met een risicovoller beroep gelden dezelfde inlegmogelijkheden als voor leden die jonger zijn of een minder risicovol beroep hebben. Bij een AOV heeft dit een flinke invloed op de premie. 

5. Netwerk

Naast het bieden van financiële steun geldt de groep ook als zakelijk en sociaal netwerk. Leden geven elkaar advies, reiken elkaar opdrachten aan of nemen deze juist tijdelijk over bij drukte of ziekte.

6. Uitstappen wanneer je wilt

Je zit niet voor langere tijd aan het Broodfonds vast; op vaste momenten per jaar kun je uitstappen.

De nadelen van een Broodfonds

Limiet aan hoogte uitkering

De uitkering die je bij ziekte krijgt, is afhankelijk van de inleg. De inleg in een Broodfonds varieert van minimaal 33,75 tot 112,50 en de bijbehorende schenkingen die je bij arbeidsongeschiktheid kunt ontvangen zijn daarbij respectievelijk 750 euro tot het maximum van 2.500 euro netto per maand. Dit is dan ook wat het Broodfonds uitkeert; een hoger bedrag kan niet.

Niet langer dan 2 jaar

Je kan bij ziekte maximaal 2 jaar een beroep doen op de schenkkring. Het Broodfonds meldt dat de meeste mensen (99%) binnen twee jaar weer aan het werk zijn, maar als je toch langer dan 2 jaar uitgeschakeld bent, val je terug op de bijstand.

Geen deskundige hulp

Het Broodfonds kent geen deskundige hulp als je ziek bent of weer (begeleid) aan de slag wilt.

Geen anonimiteit

De keerzijde van het persoonlijke karakter is dat je bij ziekte ook niet anoniem bent. De andere deelnemers weten tot op zekere hoogte van elkaars arbeidsongeschiktheid. Al is het wel zo dat de zieke zelf bepaalt wat hij doorgeeft en gelden er binnen Broodfondsen duidelijke regels en afspraken over privacy, waar alle deelnemers voor getekend hebben.

Nieuwe pensioenwet: verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers

De nieuwe pensioenwet is actief sinds 1 januari 2023 en in 2027 zouden de oude pensioenen allemaal moeten zijn omgezet. Het pensioenakkoord heeft ook gevolgen voor zzp’ers. Onderdeel van het nieuwe stelsel is namelijk het voornemen om een wettelijk verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering in te stellen voor alle werkenden, dus ook voor zzp’ers.

Hoewel het plan was om deze verplichte AOV zo spoedig mogelijk in te laten gaan, lijkt vooralsnog dat dit pas in 2027 verplicht zal worden. De invoering stuit op zoveel problemen bij het UWV en de Belastingdienst, dat er nog heel wat hervormingen nodig zijn. De plannen krijgen nog vorm en het lijkt erop dat je als alternatief voor de verplichte AOV ook zelf mag kiezen voor een voorziening die op inhoud minimaal gelijk is aan de verplichte verzekering. Een Broodfonds past in dit plaatje, eventueel in combinatie met de verplichte AOV. 

Meer alternatieven voor een AOV

Een Broodfonds is niet het enige alternatief voor een AOV. Er bestaan meer initiatieven, die veel dezelfde elementen bevatten en het onderzoeken waard zijn als je een financieel vangnet wilt regelen. Zo heb je ook Crowdsurance, bekend bij aanbieders zoals het Tulpenfonds, waarbij de aanpak net iets anders is. Daar is de schenkkring bijvoorbeeld anoniem en werken ze met casemanagers en bedrijfsartsen. Voor de uitkering bij ziekte kies je vaak vaste bedragen tussen 1.000 en 3.000 euro en leg je maandelijks tot 5% van dit bedrag in, afhankelijk van de hoeveelheid ‘uitval’. Crowdsurance is geen verzekering, maar je ziet dat veel verzekeraars deze optie aanbieden naast hun verzekeringen (vaak wel met leeftijdsgrens). Inlegpercentages kunnen verschillen evenals de hoogte van de uitkering bij ziekte.

Samengevat

Een Broodfonds kan voor zelfstandigen een goed financieel vangnet zijn bij arbeidsongeschiktheid. Zeker voor ondernemers die de hoogste AOV-premies zouden betalen en/of waarvoor het netwerk en de betrokkenheid erg belangrijk zijn. De duur van ‘slechts’ twee jaar biedt niet iedereen een gerust gevoel. Dit is uiteraard afhankelijk van verschillende factoren, waaronder je leeftijd, de risico’s van je vak en de (gezins)afhankelijkheid van jouw inkomen. Wil je meer zekerheid? Dan is het interessant om deelname aan een Broodfonds te combineren met een AOV met een wachttijd van twee jaar. Daardoor heb je een vangnet na het tweede jaar tegen een premie die stukken goedkoper is dan een AOV met een kortere wachttijd.

Lees ook: 5 verzekeringen waar je over na moet denken als je een webshop hebt

Over de auteur

Petra van den Broek is copywriter en online marketeer. Op de Shopify blog deelt ze haar kennis over online content.